De Engelse woorden desert en dessert schelen maar een enkele s, maar betekenen toch iets heel anders. Maar dat is niet het hele verhaal, want desert betekent in zijn eentje al twee verschillende dingen – of eigenlijk zelfs drie. Hoe dat precies zit? We leggen het uit!
Waar hebben we het over?
Woorden met dezelfde spelling maar een andere betekenis haal je makkelijk door elkaar, zeker als een van die twee ook nog eens dezelfde uitspraak heeft als een derde term met wéér een andere betekenis.
Betekenis en gebruik
- Desert is een zelfstandig naamwoord dat klinkt als [DEH-zert] en “woestijn” betekent.
- Desert is daarnaast een werkwoord; dan klinkt het als [dee-ZERT] en betekent het: “verlaten”.
- Dessert klinkt ook als [dee-ZERT]; het is een zelfstandig naamwoord en betekent: “toetje”, “dessert”.
Je ziet hoe deze woorden een bron van verwarring kunnen zijn. Desert en desert zien er hetzelfde uit maar klinken anders en betekenen ook iets anders. En desert en dessert zien er niet hetzelfde uit, maar klinken toch gelijk, al betekenen ze dan wel weer verschillende dingen.
Voorbeelden
- Getting lost in the desert must be very scary.
- Did you know that Marge’s husband has deserted her?
- I’ve decided on my dessert: I’ll have the tiramisu.
- If the bad guys desert their hostage in the desert, they should at least leave him some dessert.
Even opletten
Het woord desert kent daarnaast nóg een betekenis, zij het bijna uitsluitend als meervoud in de uitdrukking just deserts. Hier klinkt desert als [dee-ZERT] en is het afgeleid van het werkwoord deserve (verdienen); het woord just is verwant aan justice en betekent “rechtvaardig”, “welverdiend”.
Iemands just deserts zijn dan de dingen (positief of negatief) die hem toekomen, die hij verdiend heeft – als beloning of als straf. Je zult deze uitdrukking het vaakst tegenkomen als evenknie van “verdiende loon”, in de zin van een straf of afrekening die iemand toekomt:
- If you believe in karma, then you think that people who do bad things will eventually get their just deserts.
Weetje
De woorden desert (woestijn) en desert (verlaten) zijn beide te herleiden op het Frans, respectievelijk rond 1200 via het Oudfranse desert en rond 1600 via het Franse déserter. Die woorden zijn op hun beurt weer terug te voeren op het Latijnse deserere, dat “verlaten” of “in de steek laten” betekent.
De herkomst van dessert is anders. Dit woord is ook via het Frans in het Engels terechtgekomen, maar dan op basis van het Middelfranse dessert, dat “laatste gang (bij een maaltijd)” betekende. Letterlijk betekende het “het verwijderen van wat geserveerd was”, van desservir (de tafel afruimen), wat een combinatie is van des- (ont-) en servir (opdienen). Het dessert was dus het allerlaatste gerecht, dat op tafel kwam na het “ont-opdienen”, oftewel nadat de rest van de maaltijd al was afgeruimd.
If you believe in karma, then you think that people who do bad things will eventually get their just desserts.
Just desserts met dubbel s?
Dat was inderdaad een tikfout – goed gespot! Dank voor de correctie, ik heb het meteen aangepast.