Het is een van de lesjes die alle ouders hun kinderen bij moeten brengen: je kunt niet altijd direct krijgen wat je wilt. Soms moet je nog even wachten.
Bij grote mensen is dat niet anders. Alleen is dat wachten dan vaak wat meer geformaliseerd en moet je plaats nemen in een wachtkamer of op een wachtlijst. Nu zijn de mensen op zulke wachtlijsten soms een tikkie ongeduldig, of duurt het wachten onredelijk lang. En dan komen de wachtlijsten in het nieuws.
Een greep uit de media: “Kamerbrief over wachtlijsten bij ziekenhuizen”, “Ledenstop en wachtlijsten bij sportverenigingen”, “Wachtlijsten bij restaurants Nijmegen rond kerst”, “Lange wachtlijsten bij peuterspeelzalen”…
Je kunt je dus mijn verbazing voorstellen toen ik de volgende kop in de krant zag, afgelopen week.
A: “Zeg.” B: “Ja?”
A: “Ik wil je wat vertellen.” B: “Oké.”
A: “Maar eerst moet jij mij wat vertellen.” B: “Oh. Wat?”
A: “Dat weet ik niet. Iets.” B: “Iets? Wat dan?”
A: “Kan me niet schelen. Wat dan ook. Maar dat moet.” B: “Waarom in godsnaam?”
A: “Anders kan ik jou niets vertellen.” B: “Wat?”
A: “Precies zoals ik het zeg.” B: “Maar ik héb jou niks te vertellen.”
A: “Jammer dan. Hoor je ook niet wat ik jou wilde zeggen.” B: “Nou moe!”
Onze lieve vrienden van Albert Heijn hebben een app. Appie, je kent hem misschien wel. Klanten van AH kunnen daarmee het hele productassortiment doorsnuffelen, recepten zoeken, de Bonusaanbiedingen bekijken, en nog zo wat. Op mijn iPhone zit ook een Appie, maar ik gebruik hem alleen voor het maken van boodschappenlijstjes.
Zo’n lijst maak je door producten in te tikken of door de barcode van een product dat je al in huis hebt te scannen. En nu komt het. Onlangs liet ik dit onvolprezen appje de barcode van een aanstaande boodschap zien, waarop mijn telefoon spontaan en ongevraagd uitblaatte: “Oh ja, die heb ik ook een keer gescand!” Huh?
Appies Grappies: leuke “easter eggs” of mislukt experiment?
Eenmaal van mijn verbazing bekomen, ging ik aarzelend door naar het volgende item. Een pak yoghurt. Scan. Waarna Appie mij direct toewierp: “Let op! Rechtsdraaiende yoghurt dient linkshandig te worden gescand!” Als ik een klomp had gehad, dan was die nu niet meer heel.
Het spijt me, maar ik kaap je even mee op een reisje langs oude herinneringen, recent wetenschappelijk onderzoek en een bijtende hond. Klaar? Daar gaan we!
Dit verhaal begint terwijl ik al grasduinend in oude computerbestanden een filmpje tegenkwam van twee broers. Deze broers, die verder geheel anoniem zullen blijven, zijn nu 11 en 15, en waren ten tijde van de opname 3 en 7. De korte versie:
Stoepkrijt of splijtzwam?
Grote broer en een schoolvriendinnetje zijn een schild aan het maken van karton, versierd met krijt. Grote broer komt trots het voltooide schild aan vader laten zien. Vader, die in dit verhaal geheel geen blaam treft, merkt op dat alleen de achterkant van het schild versierd is. Schoolvriendinnetje begint direct ook de voorkant te versieren. Grote broer schreeuwt het uit van ontzetting, want dat was natuurlijk niet de bedoeling!
Kleine broer krijgt nu door dat kennelijk ook de voorkant van het schild bekrijt kan worden. Terwijl grote broer het “foute” krijt snikkend wegveegt, begint kleine broer nietsvermoedend aan een verse laag krijtversieringen. Grote broer ontvlamt en verkoopt zijn kleine broer een mep. Kleine broer druipt luid huilend af naar vaders troostende armen. Vader zegt dat grote broer excuses moet maken, want kleine broer bedoelde het echt niet zo. Dus grote broer zegt terloops, “Sorry, broertje…”
En dan nu de klapper. Toen de beide broers dit filmpje acht jaar later (afgelopen weekend dus) terugzagen, moesten ze allereerst hartelijk lachen. Maar de reactie van grote broer op de ontknoping was veelzeggend: “Nou zeg, die sorry, daar meende ik echt helemaal niks van!”
Waar zouden we toch zijn zonder gezond verstand? Taal vereist een zekere mate van codificeren, maar wordt gedragen door een netwerk van aannames.
En dat is maar goed ook. Want als iedereen altijd alles tot in detail zouden moeten uitleggen en bewijzen, zou de machine van de menselijke beschaving onmiddellijk stroef vastlopen en onbruikbaar worden. Bij bijna alles wat we doen gaan we ervan uit dat iets zus of zo is. En nogmaals, dat is maar goed ook.
Ik kom hier zo op terug. Eerst moet ik even een uitstapje maken naar de krant. Mijn dagblad bestookt me al een tijdje met advertenties voor een tv-serie, The Hour. Deze reclame poogt me ertoe te verleiden de dvd-box te kopen door me te vertellen dat de serie uit zijn voegen barst van de “voelbare seksuele spanning” – een pleonasme, want onvoelbare seksuele spanning is geen seksuele spanning. Verder wordt er nog gerept over de “dodelijke samenzwering” en de “intense ambities” die deze “heerlijk stijlvolle dramaserie” zo leuk maken.
Maar dat alles gaat aan me voorbij, want ik haak al af bij de omschrijving van de historische context van het verhaal. Deze serie is namelijk “gesitueerd in het Londen van de jaren ’50 van de vorige eeuw”. Vergeet even dat dat gesitueerd een beetje chic-doenerig klinkt. Vergeet ook dat er helemaal geen apostrof hoort voor het getal in de jaren 50. Nee, het is die “vorige eeuw” die mij dwarszit.
Tijdens het kerstreces heb ik me eindelijk laten verleiden om Wordfeud op mijn iPhone te zetten. Voor wie het niet weet: Wordfeud is een kloon van Scrabble waarmee je online met vrienden en vreemden wereldwijd kunt spelen.
Woordvete
Eindelijk, zeg ik, want de Wordfeud-rage raast al een tijdje door app-land. Ik heb er lang weerstand aan geboden, met als voornaamste reden dat ik helemaal niet goed ben in Scrabble – daar kom ik zo nog even op terug – en mezelf dus al kansloos ten onder zag gaan. Maar goed. Eenmaal aan het spelen geslagen ontkom ik niet aan een paar kleine overdenkingen. Ik zet ze op een rij.
Om te beginnen: de naam. Vraag me niet waarom, maar ik moet de Nederlander nog tegenkomen die Wordfeud spontaan goed uitspreekt. (Ze zijn er vast wel, maar kennelijk niet in mijn onmiddellijke kring van online kloonscrabbelaars.) Ik hoor, in fonetisch Nederlands, “feut” en “foit” en allerlei andere interessant varianten. Maar feud klinkt net als viewed, alleen met een f‑klank aan het begin.
Het deert menig Nederfeuder kennelijk ook niet dat ze geen idee hebben wat feud betekent. Jij weet dat natuurlijk wel, maar voor de goede orde: een feud is een vete – een langdurige staat van vijandelijkheid tussen twee tegenstrevers. De naamgevers van het spel bedoelen dit natuurlijk speels eufemistisch.