Gift vs. gave

De woor­den gift en gave zijn neef­jes van elka­ar. Ze kun­nen ongeveer het­zelfde beteke­nen, maar dat hoeft niet. Sterk­er nog, meestal zul je ze tegenkomen in nogal ver­schil­lende betekenis­sen. En het ver­wante Engelse woord gift zit ook nog in de mix… Hoe dat zit? We zoeken het uit!

Waar hebben we het over?

Soms schurken de betekenis­sen van twee woor­den dicht tegen elka­ar aan. Gooi daar een saus­je van inter­na­tionale taalver­war­ring over­heen, en je gebruikt voor je het weet de ver­keerde term.

Betekenis en gebruik

• Een gift is iets wat je geeft, met name geld aan een goed doel of een bij­zon­der person.
• Het woord gave kán ook in het alge­meen “iets wat gegeven wordt” beteke­nen, maar veel vak­er zul je het tegenkomen in de zin van: een bij­zon­der tal­ent of ver­mo­gen dat iemand heeft.

De bei­de betekenis­sen van ­gave staan trouwens niet hele­maal los van elka­ar. Zelfs in de beteke­nis van “uit­zon­der­lijk tal­ent” heeft het woord nog steeds een vleug­je van “geschenk” in zich. Het oude, achterliggende idee is immers dat dat tal­ent aan iemand “gegeven” is door moed­er natu­ur of de goden of iets anders.

Voorbeelden 

• Met uw gift als dona­teur kun­nen wij elk jaar vele mensen­levens redden.
• Had Tante Petronel­la mij in haar tes­ta­ment opgenomen? Wat een gulle gift!
• Dankz­ij de goede gaven van onze cluble­den kun­nen we de soos ein­delijk verbouwen.
• Jouw dochter heeft echt een gave voor atletiek.
• Jaimy schildert al zo mooi sinds hij een peuter is; het is een aange­boren gave.

Even opletten

Een bron van ver­war­ring tussen gift en gave kan via het Engels in het Ned­er­lands ges­lopen zijn. Want het Engelse cog­naat voor gave (bij­zon­der tal­ent) is… gift.

De vierde voor­beeldzin hier­boven zou in het Engels bijvoor­beeld zijn:

• Your daugh­ter has a true gift for athletics.

Als je even niet oplet, kun je zomaar het Ned­er­landse woord gift daar­voor in de plaats zetten – en dat klopt dus niet.

Weetje

Het woord gift heeft nog een andere beteke­nis, namelijk: gif. 

Voor de dig­i­tal natives onder ons: dan bedoel ik niet een GIF (zo’n speels mini-film­p­je in chats en op sociale media) maar vergif – arsenicum, cyaankali, dat soort dingen.

Maar je zult dit niet snel meer tegenkomen, want de spelling zon­der die laat­ste ‑t is over­don­derend in de meerder­heid. Een zin als “Hij deed gift in haar thee” heeft tegen­wo­ordig een pret­tig oud­er­wetse con­no­tatie.