Het gebruik van d’s en t’s bij werkwoordvervoegingen is berucht bij mensen die als volwassenen het Nederlands proberen te leren. Maar ook voor de inboorlingen van de polder zijn het stenen waar je je meer dan twee keer aan stoten kunt.
Is het nou “Ik heb geleaset” of “Ik heb geleased”? Is het “Het afval werd geloost” of “Het afval werd geloosd”?
Verder lezen Lijkend op een smakOp het album The Voice van Bobby McFerrin uit 1984 staat een fantastisch nummer waarin hij de mensen aanspreekt die op straat lopen met een koptelefoon op hun hoofd. McFerrin herhaalt in dit lied voortdurend een klank die je, als je het voor de eerste keer hoort, niet herkent. Het klinkt zoiets als “ama-o-woh-meh”.
Het lied zegt tegen de koptelefoneerders: haal dat ding eens van je hoofd en ga gewoon zingen, dat is veel leuker. Je kunt zelf muziek maken. En dan versta je in een keer wat hij al die tijd al heeft herhaald: I’m my own walkman. Hou die even vast; je komt hem zo weer tegen.
Verder lezen Mag het een botoxje meer zijn?Binnen één taal worden dezelfde woorden in verschillende dialecten vaak anders uitgesproken. Aan iemands accent valt veel af te lezen, voor iemand die het onderscheid kan herkennen. Bijvoorbeeld uit welk deel van het land hij komt, soms zelfs uit welke stad. Een Groninger spreekt het woord tijd anders uit dan iemand uit Haarlem. Een Rotterdammer geeft rood een andere draai dan iemand uit Limburg.
Het accent, en ook de woordkeus, waarmee iemand spreekt zegt vaak ook iets over zijn maatschappelijke rol en positie. Je zult niet snel ambassadeur vinden die plat Amsterdams spreekt. Of probeer maar eens een dokwerker te vinden die een flinke hete aardappel in de keel heeft. Als je de sociale ladder wilt beklimmen, wordt er vaak (onuitgesroken) van je verwacht dat je je conformeert aan de standaardtaal. Er is dan ook in de meeste talen één uitspraak die algemeen als de norm erkend wordt – of, zoals we dat in Nederland zeggen, die “algemeen beschaafd” is.
Daar waar iets praktisch verricht wordt, daar waar zakelijke, concrete doeleinden nagestreefd worden, komt ooit het moment dat het aangename zich met het nuttige wil gaan verenigen. Zo ook met taal.
Taal moet ontstaan zijn uit een bijna biologische overlevingsdrift, als een manier om de kans te verkleinen door een leeuw opgepeuzeld te worden. Maar toen de taal er eenmaal was, ging de mens er ook spelletjes mee spelen.
Naar alle waarschijnlijkheid heb je haar nog nooit gezien, de mooie Miss Norder. Laura, voor ingewijden. Ze is heel Brits, maar wil ook wel eens in Amerika de kop opsteken. Ze loopt vaak rond op de afdeling Wonderlijke Verschijnselen op de burelen van Taaleidoscoop. Onder haar hoede valt dan ook de intrusive linking r, ook bekend als de intrusive r.
Dat is een wel heel vreemde vogel, en om hem te snappen moet je even doen alsof je Koningin Elizabeth in het kwadraat bent: doe je best om overdreven chic, geaffecteerd British English te praten.
Verder lezen Laura Norder en de opdringerige rHoe is het mogelijk dat we ooit de betekenis ergens van kunnen weten, als het onmogelijk is te vragen naar de betekenis van het woord betekenis? Ga maar na. Je kunt niet vragen naar de betekenis van betekenis, want je moet die betekenis kennen om de vraag te kunnen stellen. Lastig.
