De taalterm van deze week, grawlix, is een beetje een brompot. Maar hij is de kwaadste niet: met tere kinderzieltjes houdt hij graag rekening. In hun gezelschap gedraagt hij zich voorbeeldig en blijkt hij zelfs gevoel voor humor te hebben.
Definitie
Een grawlix is een serie onuitspreekbare symbolen die in een tekst de plaats innemen van een of meer scheldwoorden.
Meestal gebruik je daarvoor de symbolen die bovenaan op een toetsenbord zitten, op de cijfertoetsen (als je Shift indrukt). Dat kan per type toetsenbord verschillen, maar deze zitten er vaak tussen: ! (uitroepteken), @ (apenstaartje), # (hekje), $ (dollarteken), % (procentteken), & (ampersand) en * (asterisk).
Het gebruik van grawlixen is begonnen in stripverhalen, waarin schrijvers geen scheldwoorden mochten gebruiken. (Daarbij gebruiken de tekenaars soms ook andere symbolen, zoals een spiraal, ster of doodshoofd.) Maar je vindt grawlixen nu ook volop in andere teksten, ter vervanging van termen niet “niet netjes” zijn.
Voorbeelden
- De frietjes van Mieks Snackpaleis zijn echt %&$*# lekker!
- Is de computer &*%!#$ alweer vastgelopen?
En natuurlijk de koning van de scheldkanonnades:
Etymologie
De term grawlix is verzonnen door de Amerikaanse cartoonist Mort Walker (1923−2018), misschien op basis van de gelijkenis met growl (grommen). Het is niet precies bekend wanneer, maar hij verzon allerlei nieuwe woorden voor de kenmerkende beeldtaal in strips, en bundelde die in 1980 in het boek The Lexicon of Comicana.
Weetje
Andere termen die Walker bedacht hebben het niet zo ver gebracht als grawlix. Zo noemde hij het stofwolkje als een personage snel wegrent een briffit, en de zweetdruppeltjes rond iemand hoofd als ze stress hebben doopte hij plewds.