Taalterm: Ambigram

De taal­term van deze week, ambi­gram, is een beet­je een design­f­reak. Uiter­lijk is alles, als je het hem vraagt. Toch is hij zek­er niet op zijn achter­hoofd gevallen: uitein­delijk gaat het toch om de bood­schap, hoe goed gestyled je ook bent.

Definitie

Een ambi­gram is een woord of korte tekst waar­van het ontwerp zo gemaakt is dat je het op meerdere manieren kunt lezen, bijvoor­beeld op zijn kop of gespiegeld.

Soms lev­ert een ambi­gram in omge­keerde staat weer het­zelfde woord op, maar je kunt ook ver­wante woor­den samen­bren­gen in een ontwerp, waar­bij het ene woord bij draai­ing veran­dert in het andere.

Voorbeelden

Dit is het logo van het kled­ing­merk New Man. Draai het op zijn kop, en er staat nog steeds “new man”.

Deze reken­som kun je spiege­len én draaien, maar hij veran­dert niet:

En dit rotatie-ambi­gram leest steeds als “say yes” omdat say al draaiend in yes veran­dert en andersom:

Hier zie je (heel meta!) dat het woord ambi­gram 180 graden gedraaid weer als “ambi­gram” leest:

Etymologie

Deze taal­term bestaat uit een Lati­jns en een Grieks ingrediënt:

• ambi- (bei­de) + -gram (wat geschreven is)

Weetje

Een ambi­gram lijkt een beet­je op een palin­d­room, maar daar­bij speelt het visuele ontwerp geen rol. Palin­dromen zijn puur tekstueel.

Soms hoef je hele­maal geen design­truc­jes uit te halen. Draai het woord “nou” op zijn kop, en er staat weer “nou”. En het woord “TOT”, in hoofdlet­ters, is een palin­d­room én een spiege­lend ambigram.

Bonus-weet­je
Iedereen die Back to the Future heeft gezien, heeft ook een ambi­gram gezien. Het logo op de grille van de tijd­ma­chine is van de DeLore­an Motor Com­pa­ny, of “DMC”, en is ont­wor­pen als ambi­gram!

Kijk maar:

Zoals Doc zou zeggen: “Great Scott!”