Een tijdje geleden las ik in de krant een artikel over de iPhone. Het stuk ging erover dat mensen die de software op hun webtelefoon hacken allerlei veiligheidsrisico’s lopen. Dat is natuurlijk machtig interessant, maar wat nog meer mijn aandacht trok, was een woord.
Want een gekraakte iPhone werd in het artikel een “jailbreaked” toestel genoemd, inclusief aanhalingstekens.
Nou ken ik de Engelse term to jailbreak wel. Het is een woord dat (bijna?) exclusief gebruikt wordt in de betekenis die het ook in dit artikel heeft: het illegaal kraken van de software op een iPhone of iPod touch, om zo het apparaat “vrij” te laten uit de digi-gevangenis waarin fabrikant Apple hem had opgesloten.
Het is een mooi neologisme. Het neemt de elementen uit de uitdrukking to break out of prison/jail en maakt er een nieuw werkwoord van, met een nieuwe betekenis.
Maar dat “jailbreaked”, daar kreeg ik toch een wat raar gevoel bij…
Het artikel stond in een Nederlandse krant, dus “jailbreaked” was hierin een buitentaals woord. Vandaar ook de aanhalingstekens. En vandaar ook dat ik er rekening mee hield dat de Nederlandse redacteur er misschien niet bij stilgestaan had dat het voltooid deelwoord van to break is: broken.
Kortom: ik zou zelf eerder jailbroken zeggen.
Een makkelijke lakmoesproef is om even online te zoeken op beide termen. Het resultaat: voor “jailbreaked” krijg je zo’n 67.000 hits, en voor jailbroken wel 1.360.000. Nou gaat het niet om de precieze cijfertjes, maar duidelijk is wel dat jailbroken verreweg de meest courante term van de twee is. Er zijn zelfs discussies te vinden over welk voltooid deelwoord het meest correct is.
Daarmee blijft alleen de vraag nog staan wat je nu met dit woord moet in het Nederlands. Als je het echt wilt inlijven, moet je het vernederlandsen tot iets als “jailbreaken”. En dan krijg je het voltooid deelwoord “gejailbreakt”.
Wellicht komt het ooit wel zover, maar voorlopig zou ik jailbroken nog even als de beste optie aanhouden. Hoewel, misschien is het nog beter om je iPhone helemaal niet te kraken – dan doet het hele probleem zich niet voor…