Vorige week heb je al gezien hoe de “achternaam” van Julius Caesar de titel werd van de Romeinse heersers, en ook zijn weg vond naar het Nederlandse woord keizer. (Strikt genomen was het niet zijn achternaam, maar zijn cognomen: het derde deel van de naam van een Romeins staatsburger, in de conventies van het antieke Rome. De eerste twee delen waren het praenomen, de “voor-naam”, en het nomen gentile, de familienaam.)
Maar het verhaal van caesar is daarmee nog niet klaar. Want niet alleen “onze” keizerstitel stamt ervan af, ook het woord tsaar is een afgeleide van caesar.
We associëren tsaren nu vooral met de Russische monarchie, maar de eerste die de titel voerde was een Bulgaar. Prins Simeon I heerste over Bulgarije van 893 tot 927, en halverwege zijn bewind besloot hij dat de titel van prins hem toch wat te minnetjes was. Dus noemde hij zichzelf keizer, caesar – tsar. “De Grote”, voegde hij er ook nog aan toe – want je moet natuurlijk wel even duidelijk maken wie er de baas is.
Maar wat de laatste Russische tsaar ook graag voor zijn lunch gegeten mocht hebben, het was vast en zeker geen caesarsalade. Want die werd pas in de jaren twintig uitgevonden, door een Italiaans-Mexicaanse restauranthouder met de naam Cesare Cardini.
Deze horecaondernemer herschreef zijn voornaam volgens de klassieke spelling voor de verschillende etablissementen die hij in Mexico en de Verenigde Staten opende, met namen als Caesar’s Palace en Hotel Caesar.
De Cardini-familie heeft in 1948 het originele recept gepatenteerd, maar de merknaam Cardini’s is later verkocht aan een voedingswarenfabrikant. Tot op de dag van vandaag kun je flessen van dat merk kopen, met caesardressing en allerlei andere sauzen.Het verhaal gaat dat hij in 1924 het recept verzon voor een nieuw gerecht. Een salade met bindsla, zachtgekookte eierdooiers, Parmezaanse kaas, croutons, olijfolie, verse knoflook, Worcestershire saus, vers citroensap, wijnazijn, zout en peper. Het geheel werd vernoemd naar de maker: Caesar salad.
Dus als je daarvan een paar druppels sprenkelt op je salade, bedenk dan: jij mag dan wel geen keizer zijn, maar er is geen tsaar of caesar geweest die dat genoegen heeft mogen smaken… Eet smakelijk.