Hoedje van papier

Stel, je maakt een film. En die film doet het goed. Er wordt wat geld ver­di­end, en dan zijn er slimme lieden die zeggen: lat­en we dat nog eens doen. Om meer geld te verdienen.

Dan maak je nog een film op basis van het­zelfde idee. Film II, zogezegd. Dan heb je twee films die een beet­je bij elka­ar horen. Samen kun je die een tweeluik noe­men. Het orig­i­neel en het vervolg.

Diezelfde slimme lieden komen natu­urlijk ook op het idee om nog een film te mak­en. Film III dus. Dan heb je drie films, die je samen een drieluik of trilo­gie noemt. Dat is een mooi woord, trilo­gie. Het stamt uit het Grieks en is samengesteld uit de delen tri- (drie) en logos (ver­haal).

De filmw­ereld is dol op dit soort trio’s. Zo heb je drie keer Back to the Future, Bourne, Spi­der-Man, Pirates of the Caribbean, Juras­sic Park etc. Maar soms willen die fijne slimme lieden er nog een vierde film aan vast plakken. Dat kan natu­urlijk, maar waar bli­jf je dan met je “drie + ver­haal”? Je moet dan toch echt over­stap­pen op “vier + verhaal”.

Dat klinkt miss­chien sim­pel, maar dat is het niet. Kennelijk.

Want een paar jaar gele­den al viel mijn oog op een dvd-box met daarin de vier films uit de Alien-serie. Tot mijn ver­baz­ing wer­den die samen, in het Engels, een quadrilo­gy genoemd. Ik was ver­baasd omdat het woord “quadrilo­gy” hele­maal niet bestaat. Ten­min­ste, het bestond niet tot­dat de mar­ket­ing­cow­boys van de film­stu­dio het ver­zon­nen. Maar nu zie ik ook al dvd-box­en van X‑Men, Ter­mi­na­tor en Die Hard die “quadrilo­gy” het­en. Dat rare woord is dus blijk­baar geen stille dood gestor­ven, zoals ik verwacht had.

Een tetralo­gie, dus…

Want ik zou gewoon gezegd hebben: tetralo­gie. Of, in het Engels: tetral­o­gy. Dat woord bestaat al sinds de oude Grieken en betekent sim­pel­weg: een ver­haal uit vier delen. Al in de vijfde eeuw voor Chris­tus wer­den er tetralo­gieën ten tonele gevo­erd bij de Attis­che Dionysia, de fes­tiviteit­en in en rond Athene om de god Dionysos te eren. Ze beston­den uit drie tragediën en een sater­spel (een soort blijspel).

Tetra-, dat zal je niet ver­bazen, is het Griekse voor­voegsel voor “vier”. Maar waarom zijn onze filmvrien­den dan overgestapt naar een zelf ver­zon­nen woord met zijn Lati­jnse tegen­hang­er, het pre­fix quadri-? Miss­chien denken ze dat meer mensen dat snap­pen, vri­jelijk asso­ciërend met vergelijk­bare woor­den als kwad­rant, quad bike en qua­tre-mains. Maar jij en ik weten wel beter, toch?

Lang leve tetralo­gie, een woord voor vier­luik dat al ruim twee mil­len­nia mee­gaat. Dat is pas een diehard…

Abonneer
Laat het weten als er
guest

0 Comments
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties