Tja, wat doe je als je een verhaal hoort over iemand die in de rats zit over een onbeantwoorde liefde? Ik pak meteen de Taaleidoscoop erbij. Dat helpt natuurlijk voor geen meter om de onwillige beminde die gewenste schop onder de kont te geven, maar ja, je kijkt er wel verder mee.
Want je ziet dan meteen de Engelse term voor een onbeantwoorde liefde: unrequited love. Een prachtige combinatie van woorden, die ook in het Engels poëtisch en prettig ouderwets aandoet. Dat komt omdat het woord unrequited bijna niet meer gebruikt wordt los van love. Je ziet het wel hoor, en niet altijd correct gebruikt – maar in verreweg de meeste gevallen gaat het om de combo unrequited + love.
Zoiets heet een collocatie: twee of meer woorden die verbonden zijn in een min of meer vaste uitdrukking. (Collocatie betekent letterlijk: samen-plaatsing.) Voorbeelden in het Nederlands zijn: euvele + moed en harde + waarheid. Ga maar na, je zou niet snel zeggen: “Hij had het euvele lef om haar voor te liegen” of “Zij moet nu toch de stevige waarheid onder ogen zien”.
Terug naar unrequited love. Dat unrequited betekent “niet betaald” of “niet beantwoord”. Het moet wel de ontkenning ergens van zijn, het begint immers met het voorvoegsel un-. Maar ja, het woord requite kom je ook niet elke dag tegen. Dat betekent “terugbetalen”, zowel in letterlijke zin (geld) als overdrachtelijke zin (vergelding). Kortom, iets wat unrequited is, is niet vereffend, ongelijk.
Maar in requite zit ook een prefix: re-. Dat zie je trouwens ook in het Nederlands, met terugbetalen. In beide gevallen gaat het dus om een “her‑betaling”. En het (in onbruik geraakte) Engelse werkwoord to quite betekende dan ook: betalen. (Het hedendaagse to quit heeft die betekenis nog steeds, al zie je het niet vaak zo gebruikt. Voorbeeld: He needs to quit his debts.)
Inmiddels heb je misschien wel gezien dat er hier een duidelijke overstap is naar het Nederlandse woord quitte, dat wij weer van de Fransen geleend hebben. Als je zegt, Wij staan quitte, dan betekent dat: er valt tussen ons niets meer te vereffenen.
En zo loopt het lijntje van quitte naar to quite naar to requite naar unrequited love.
Het enige wat ons nog rest is om die onwillige beminde uit de eerste alinea een ferme trap tegen zijn kiet (kuit) te geven. Dan hoeft die onbeantwoorde liefde misschien ook niet meer return to sender te zijn…