De otofoto die je wist dat zou komen

Decem­ber is een maand van tra­di­tie en con­tro­verse. Het begint met Sin­terk­laas (en de eeuwige vraag: kan Zwarte Piet nou wel of niet door de beugel?). Aan het eind komen Ker­st­mis (hoe verde­len we die dagen nou weer tussen de ver­schil­lende fam­i­lies, feesten en bor­rels?) en oud en nieuw (moeten we echt zoveel geld aan vuur­w­erk uit­geven ter­wi­jl er ook mensen zijn die niet eens hun medici­j­nen kun­nen betalen?).

En ergens daar­tuss­enin piepen er nog twee taal­tra­di­ties met bijbe­horende con­tro­verse tussendoor: het Groot Dictee der Ned­er­landse Taal en de verkiez­ing van het Woord van het Jaar. Het Groot Dictee is gis­teren uit­ge­zon­den, maar daar maak ik geen woor­den meer aan vuil; dat heb ik al in een van de eerste Taalei­do­scopen gedaan.

Selfie
A dog’s got­ta do what a dog’s got­ta do

Nee, dan het Woord van het Jaar. Ook daar heb ik al eens eerder over geschreven, maar dit jaar­lijks terugk­erende So You Think You Wan­na Be Holland’s Next Top Word-spek­takel ver­di­ent wel enige verse aan­dacht. Dit jaar vin­dt Van Dale dat self­ie het Woord van 2013 is (een self­ie is een zelf­portret dat je maakt met de cam­era van je mobiel of tablet). Het alter­natief dat Kees van Kooten gis­teren voorstelde, het palin­d­room “oto­fo­to”, vind ik als Ned­er­lands Woord van het Jaar al een stuk leuker.

Ik ben er geen fan van om zo’n Woord van het Jaar door een verkiez­ing te lat­en bepalen, zoals Van Dale doet. Jan Gemid­deld is immers geen deskundi­ge. Vraag de vox pop­uli wie de groot­ste Ned­er­lan­der aller tij­den is, en je kri­jgt Pim For­tuyn op num­mer 1. Tel uit je verlies.

Een verkiez­ing is veel meer op haar plaats bij het zoeken naar het Kinder­wo­ord van het jaar, zoals de Bel­gis­che tv-zen­der Ket­net deed. Daar was de win­naar: yolo, you only live once. Ik heb verte­gen­wo­ordi­gers van de doel­groep bij mij thuis wonen, en die heb ik dit inder­daad meer dan eens horen zeggen. Voor zo’n com­peti­tie geldt alleen wel dat “yowo” (w = win), dus vol­gend jaar moet er weer een ander Kinder­wo­ord komen.

In de Engel­stal­ige wereld zijn er meerdere Words of the Year. De mak­ers van de Oxford-woor­den­boeken zijn het (zon­der verkiez­ing) eens met Van Dale en kiezen self­ie als hun jaar­wo­ord. Dat woord was al in 2002 ges­ig­naleerd, maar heeft dit jaar een opmerke­lijke opmars gemaakt. Hun collega’s bij de uit­gev­er­ij Collins nemen de meer lex­i­cografis­che route en gaan voor geek – een woord dat vol­gens de redac­teuren nu defin­i­tief de over­stap heeft gemaakt van scheld­wo­ord naar geuzen­naam, meer syn­on­iem aan expert dan nerd. Ze hebben hun defin­i­tie dan ook navenant aangepast.

De mensen bij het Amerikaanse Mer­ri­am-Web­ster hebben gekeken naar welk woord de groot­ste toe­name had in online zoekop­dracht­en op hun site, en dat was sci­ence. En online woor­den­boek Dictionary.com kiest weer een andere inval­shoek. Hun Word of the Year is het woord dat vol­gens hen de actu­aliteit van 2013 het best ver­vat: pri­va­cy.

Zo zie je maar, het ene Woord van het Jaar is het andere nog niet. Als ik er zelf een­t­je uit mocht kiezen, zou dat kon­ingslied zijn. Een woord zon­der prece­dent (in deze beteke­nis) vóór 2013 – en een woord dat, gezien het tumult om de tekst van het lied, inmid­dels ver­bon­den is aan een besef dat de kwaliteit van taal­ge­bruik er wel degelijk toe doet. Maar eh… heeft onze kon­ing eigen­lijk wel een self­ie gemaakt op 30 april?

Abonneer
Laat het weten als er
guest

0 Comments
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties