De van oorsprong Amerikaanse term OK heeft de wereld veroverd. Er is bijna geen moderne taal te vinden waarin hij niet voorkomt. Het wordt ook wel als O.K. geschreven, maar die punten hoeven er niet bij. OK wordt in het Engels ook wel voluit geschreven als okay; in het Nederlands geldt oké als de juiste spelling. Maar hoe is deze Engelse afkorting eigenlijk ontstaan?
OK bestaat al ruim 150 jaar, maar niemand weet zeker waar het vandaan komt. Er zijn allerlei verklaringen die de ronde doen, en die een verband proberen te leggen tussen OK en zulke uiteenlopende talen als het Fins, het Grieks en het Schots. De leukste verklaring is misschien wel deze. OK zou afkomstig zijn van de taal van de Wolof, een etnische groep uit Senegal en Gambia. Deze mensen kwamen als slaven naar Amerika. In deze West-Afrikaanse taal bestond de uitdrukking waw kay, voor “in orde”. OK zou een weergave in het Engels zijn van de klank van deze woorden.
Of toch niet
Hoe charmant en kleurrijk deze etymologische verklaring ook is, het snijdt geen hout. Er is weinig documentatie om deze verklaring te ondersteunen, of welk ander verband met een andere taal dan ook. Het meest waarschijnlijk is dat OK ontstaan is binnen de Verenigde Staten. Volgens de meest gangbare theorie is de geboorteplaats van OK namelijk Boston, in de deelstaat Massachusetts. In de jaren dertig van de negentiende eeuw waren er twee taalrages aan de gang in deze stad (en in andere steden), waarmee de welbespraakte bevolking zich kostelijk amuseerde.
De eerste rage bestond uit het vervangen van bepaalde uitdrukkingen door afkortingen, gemaakt met de beginletters. Zo werd NG gebruikt in plaats van no go of no good en werd all right afgekort tot AR. Chique jongedames konden afscheid nemen van hun begeleider voor de avond met een speels “OKKBWP”. De jongeman, die natuurlijk smoorverliefd was, wist dan dat dit betekende one kind kiss before we part, en hij gaf de mooie deerne dan ook een zoentje.
(Wat moet het fantastisch zijn om zo’n kokette scène met een taal-meme een keer echt mee te maken! Kunnen we dit opnieuw invoeren?)
De tweede rage bestond uit het opzettelijk verkeerd spellen van herkenbare woorden en uitdrukkingen. Zo werd no use omgetoverd tot know yuse, en zo veranderde all correct in oll korrect. Je ziet nu nog steeds dat woorden soms op ludieke wijze verbasterd worden tot een versimpelde vorm, zoals “lite” voor light en “nite” voor night.
Samen in de mix
Het onvermijdelijke gebeurde en de twee rages kwamen samen. En zo veranderde AR (all right) in OW (oll wright), en verwerd NG (no go) tot KG (know go). De uitdrukking all correct was, zoals je hebt gezien, al omgetoverd tot oll korrect. Maak daar een afkorting van en je krijgt… juist.
Dan rest alleen nog de vraag waarom OK niet, net als al die andere lollige afkortingen, in de grote prullenbak der vergetelheid beland is. Welnu, dat hebben we te danken aan Martin Van Buren. Die was namelijk president van de USA, en in 1840 wilde hij herkozen worden.
Van Burens campagne maakte dankbaar gebruik van het feit dat de bijnaam van de president, Old Kinderhook (naar zijn geboorteplaats, Kinderhook), de zo populaire afkorting OK opleverde. In de Democratische partij werd dat jaar zelfs een “Democratic O.K. Club” opgericht, die Van Buren steunde. Door alle aandacht voor de campagne stond OK een tijd lang met grote regelmaat in alle kranten, en het was daarna niet meer weg te denken.
Van Buren verloor overigens de verkiezingen. Maar of hij ook een kusje kreeg bij het afscheid nemen…?