Het Engels is de hofleverancier van nieuwe woorden voor menig andere taal. Soms verwerven die woorden een plaats in die andere taal (het Nederlands, bijvoorbeeld) omdat ze een nieuwe betekenis aanduiden waar geen inheems woord voor is. Denk aan spoiler (in beide betekenissen van het woord!) of online. Soms is er wél een autochtoon woord, maar is de Engelse versie een aantrekkelijker alternatief. Denk aan sweater en shop. Het kan ook zo zijn dat een woord begint in de categorie “nieuwe betekenis” — lipstick, printen — en er later alsnog een Nederlandse variant ontstaat: lippenstift, uitdraaien.
Ik noem deze verschillende varianten even op omdat ik aan het puzzelen ben met het woord spindoctor.
Dat woord kwam ik tegen in een Nederlandse tekst over Barack Obama. Daarin werd gesproken over het politieke establishment en “de spindoctors met hun negatieve filmpjes”. Mijn eerste reactie was: hè? Spindoctors maken toch helemaal geen negatieve (campagne)filmpjes? Ze zijn juist de redders in nood wanneer zich een politiek gevoelige calamiteit voordoet.
Ik zocht steun bij meneer Van Dale en bij een collega en vroeg: wat is volgens jou een spindoctor? Beiden antwoordden: een mannetjesmaker. Waaraan de heer Van D nog toevoegde dat dat iemand is die politici adviseert over hun imago, optreden in de media etc. Of dat is wat een mannetjesmaker is, betwijfel ik ook, maar een spin doctor (let op het verschil in spelling!) is het zeker niet. Laat ik even op een rijtje zetten hoe het volgens mij zit.
Een Nederlandse spindokter is niet een huisarts voor geleedpotigen (spinnen zijn géén insecten). Meestal heet hij spindoctor, één woord, en geeft hij achter te schermen politici en partijen goede raad over strategie, beleid en imago.
Bij een mannetjesmaker denk ik veel meer aan de coach die een politicus helpt om in het donkere woud der werkelijkheid het lichtende pad van zijn ambitie te blijven volgen. Hij is makelaar in macht en invloed. Voor mijn gevoel gaat een mannetjesmaker eerder over (politieke) lijken dan een spindoctor.
Nu zie ik wel enige overlap tussen spindoctor en mannetjesmaker, maar een Engelse spin doctor, twee woorden, is toch echt iets heel anders. Dat is een crisismanager, een pr-fluisteraar die ingeroepen wordt om de schade te beperken als een persoon of organisatie in een kwaad daglicht komt te staan. Hij geeft dan een spin (draai) aan de gebeurtenissen om het effect te neutraliseren.
En zo zie je dat een spindoctor en een spin doctor toch heel verschillende beestjes zijn…
Een gedachte over “Geleedpotig”