Taalterm: Etnolect

De taal­term van deze week, etnolect, doet het net even anders. Hij weet wel hoe het hoort – nou ja, meestal dan – maar hij heeft gewoon zijn eigen sti­jl. Hij wil ook hele­maal niet bij de grote meute horen; daar­voor is hij veel te eigen­zin­nig, net als zijn ouders.

Definitie

Een etnolect is een taal­vari­ant die ken­merk­end is voor een bepaalde etnis­che groep.

Dat is een vrij brede defin­i­tie, waaron­der elke taal, dialect of sub­di­alect valt die hoort bij een groep die een­zelfde etnis­che iden­titeit deelt. Maar in nauwere zin is een etnolect een taal­vari­ant bin­nen het ene taal­ge­bied, horend bij sprek­ers die oor­spronke­lijk uit een ander taal­ge­bied komen en tot dezelfde etnis­che groep behoren.

Je herkent een etnolect als een vari­ant op de stan­daard­taal door­dat ele­menten zoals de woor­den­schat, uit­spraak, prosodie en gram­mat­i­ca afwijken van de ges­tandaardis­eerde landstaal.

Voorbeelden

• Turks-Ned­er­lands
• Marokkaans-Ned­er­lands
• Chi­cano-Engels (Mex­i­caans-Amerikaans)
• Grieks-Aus­tralisch

Etymologie

Dit woord is gevor­md als afgelei­de van dialect, op basis van Griekse componenten.

• etno- (van etnos: volk, natie, ras) + ‑lect (van leg­ein: spreken)

Weetje

Een etnolect ontstaat over meerdere generaties.

Denk bijvoor­beeld aan de eerste gen­er­atie Ital­i­aanse immi­granten in de Verenigde Stat­en. Die moesten alle­maal als vol­wasse­nen Engels leren, maar dat ging met moeite. Voor andere Amerika­nen was hun dialect dus herken­baar, omdat het gebrekkig was.

Maar hun kinderen, en zek­er hun kleinkinderen, waren veel beter geïn­te­greerd en kon­den per­fect “vol­bloed” Amerikaans-Engels spreken. Toch bleven er ele­menten van de Ital­i­aanse oor­sprong van hun cul­tu­ur hoor­baar in hun Engels. Niet omdat ze het niet “goed” kon­den doen, maar omdat het Ital­i­aans-Engelse etnolect was gaan horen bij hun (etnis­che) groepsidentiteit.

Bonus-weet­je:
Etnolecten wor­den veel en dankbaar gebruikt in com­e­dy, omdat ze een makke­lijke manier zijn om snel een type­t­je neer te zetten. Als je iemand bijvoor­beeld met een Azi­atis­che tong­val “Sam­bal bij?” laat zeggen, waan je je meteen in een Chi­nees restaurant.