Als je, met spuitbus in de hand, je klaarmaakt om een mooie wandschildering te maken op de schuur van de buren, moet je voor je goed fatsoen wel weten hoe dat heet. “Graffiti” of “grafitti” – welke letter wordt nou verdubbeld, de f of de t?
Waar hebben we het over?
De spelling van woorden uit een vreemde taal is soms lastig, zeker als een verkeerd gespeld woord op het oog dezelfde uitspraak heeft als de juiste spelling.
Om het nog ingewikkelder te maken is het Nederlands soms wat eigenzinnig bij het verdubbelen van medeklinkers in leenwoorden. Denk aan mayonnaise (internationaal) → mayonaise (NL), of mafia (internationaal) → maffia (NL).
Betekenis en gebruik
- Graffiti is een opschrift of tekening die (vaak) met een spuitbus op (bijvoorbeeld) een muur is gemaakt.
- Grafitti is een misspelling van graffiti.
Voorbeelden
- Die graffiti op de garagedeur is eigenlijk best mooi.
- Het verwijderen van graffiti is soms lastig werk.
Even opletten
In het Nederlands wordt graffiti soms uitgesproken met de klemtoon om de eerste lettergreep, bijna zoals het Engelse woord gravity. Dat is inmiddels een geaccepteerde vernederlandste uitspraak, maar oorspronkelijk ligt de klemtoon op de middelste lettergreep, zoals in het woord politie: [gra-FIE-tie].
Die tweede uitspreek is ook meer in lijn met de internationale conventie, bijvoorbeeld in het Engels en Italiaans (waar dit woord vandaan komt; zie hieronder).
Weetje
Het woord graffiti geldt in het Nederlands als een enkelvoud, maar het is van oorsprong een meervoudsvorm.
In het midden van de 19e eeuw ontdekten archeologen in de Romeinse stad Pompeii, die herontdekt was na eeuwen onder het as en puin van een vulkaanuitbarsting te hebben gelegen, op muren gekrabbelde teksten en tekeningen. Zo’n tekening noemden ze een graffito, een “krabbeling”. Het meervoud van graffito is, je raadt het al, graffiti.
Er zijn ook andere voorbeelden bekend uit de klassieke oudheid, bijvoorbeeld uit Griekenland en Egypte. Al voor 1880 had de betekenis van graffiti zich al verbreed tot “recent aangebrachte tekeningen op openbare plaatsen”. Graffiti is dus zeker niet iets van de laatste decennia!