Omdat de woorden daar en hier elkaars tegengestelden zijn, zou je misschien denken dat dat ook geldt voor daardoor en hierdoor. Toch is dat niet zo. In veel gevallen betekenen ze zelfs min of meer hetzelfde. Hoe dat zit? We zoeken het uit!
Waar hebben we het over?
Soms is het verschil tussen twee woorden een simpel geval van betekenis. Maar vaak moet je juist kijken naar kleine nuances en voorkeuren in gebruik.
Betekenis en gebruik
Daardoor en hierdoor zijn beide voornaamwoordelijke bijwoorden waarmee je verwijst naar een ander deel van de tekst of van de communicatie. Ze betekenen beide zoveel als “met dit”, “met dat”, “met deze”, “met die”.
In veel gevallen zijn deze woorden onderling uitwisselbaar en maakt het niet veel uit welke je kiest. Toch zijn er wel degelijk verschillen in gebruik:
- Het woord hierdoor suggereert dat het ding of idee waarnaar je verwijst “dichterbij” is, alsof het meer voor de hand ligt of meer vertrouwd is. Met daardoor suggereer je juist wat meer afstand, alsof je er objectiever of zelfs kritischer naar kijkt. Voor het gevoel ligt hierdoor dan dichter bij dit en deze, en daardoor dichter bij dat en die.
- Veel mensen zullen daardoor wat informeler vinden klinken, dichter bij de spreektaal. Hierdoor klinkt juist netter, formeler.
Je voelt het misschien al: deze beide nuanceringen gaan precies in de tegenovergestelde richting. Hierdoor is dichterbij maar formeler; daardoor is verder weg maar informeler. Ze versterken elkaar niet, maar temperen elkaar juist. Daarom doe je er goed aan om per geval te kijken welk woord het beste past in je verhaal.
Voorbeelden
In deze zinnen zijn beide woorden goed mogelijk:
- Onze school heeft net de nieuwe aula in gebruik genomen. Hierdoor/daardoor kunnen we eindelijk weer grote musicals gaan organiseren.
- Het buurtcentrum krijgt geen subsidie meer, en zal hierdoor/daardoor in de financiële problemen komen.
Maar in deze voorbeelden zullen veel mensen daardoor verkiezen:
- Sorry dat ik te laat ben! De ophaalbrug stond open, en daardoor moest ik even wachten.
- Mevrouw, het is heel simpel: u eet te veel en sport te weinig. Daardoor bent u aangekomen. Met E‑nummers heeft dat niks te maken.
En in een ambtelijke zin als deze, ten slotte, is hierdoor prima op zijn plaats (als je voor deze stijl wilt kiezen, tenminste):
- Uw paspoort is helaas verlopen. Hierdoor kunnen we u geen reisvisum toekennen.
Even opletten
Je kunt dezelfde vuistregels gebruiken voor veel andere woordparen, zoals daarmee-hiermee, daarop-hierop,daarvoor-hiervoor etc.
Weetje
In sommige gevallen kun je ook kiezen voor erdoor. Dat heeft dan vaak de voorkeur, omdat het minder stijf en vormelijk klinkt:
- Billy droomt vaak van het auto-ongeluk. Volgens mij is hij erdoor getraumatiseerd.
- Ik kan iedereen een assertiviteitscursus aanraden: mijn leven is erdoor veranderd.