Taalterm: Zwerfwoord

De taal­term van deze week, zwer­f­wo­ord, is niet echt honkvast. Zijn reis­lust is nogal bewon­derenswaardig – zozeer zelfs dat hij soms niet eens meer weet waar die reis ook alweer was begonnen. Maar hij is ook heel flex­i­bel en past zich graag aan aan de lokale cul­tu­ur en gewoon­ten. Hij ziet zichzelf dan ook graag als een echte wereldburger.

Definitie

Een zwer­f­wo­ord is een woord dat oor­spronke­lijk uit één taal afkom­stig is, maar zo wijd ver­spreid is als leen­wo­ord in andere tal­en dat het vaak niet meer als een “buiten­lands” woord klinkt. 

Vaak hebben zwer­f­wo­or­den zich aangepast aan de spelling of uit­spraak van de ont­van­gende taal, zodat er meerdere cog­nat­en van bestaan. Soms is de herkomst van zwer­f­wo­or­den lastig te achter­halen, zek­er als het woord al lang gele­den geleend is.

Voorbeelden

  • suik­er (Ned­er­lands), sug­ar (Engels), Zuck­er (Duits), sukker (Deens), azú­car (Spaans), sock­er (Zweeds), sok­eri(Fins), sucre (Frans)
  • gem­ber (Ned­er­lands), gin­ger (Engels), Ing­w­er (Duits), inge­fær (Deens), jen­gi­bre (Spaans), inge­fära (Zweeds), inkivääri (Fins), gin­gem­bre (Frans)

Zie je hoe in het Duits en de Scan­di­navis­che tal­en de g/j- aan het begin van gem­ber is weggevallen, en de open­ingslet­ter een i is gewor­den? Toch stam­men ook deze woor­den uitein­delijk uit dezelfde bron (waarschi­jn­lijk het San­skri­et of de Dra­vidis­che talen).

Etymologie

De term zwer­f­wo­ord is een leen­ver­tal­ing vanu­it het Duits:

  • Wan­der­wort, van wan­dern (zwer­ven) + Wort (woord)

Weetje

Andere zwer­f­wo­or­den zijn bijvoor­beeld: kop­erzil­verkomi­jnwijnhon­ing, thee en munt. Zoals je ziet zijn dit mate­ri­alen of pro­ducten waarin al mil­len­nia, vanu­it de Bron­sti­jd, han­delge­dreven is. Dat verk­laart ook hoe zulke ter­men zich zo ver kon­den verspreiden.

Een meer recent voor­beeld van een zwer­f­wo­ord is inter­net, dat in 1974 is ontstaan. Of denk aan tele­visie, dat zijn bron heeft in het Engels – mogelijk als leen­wo­ord uit het Frans, dat is niet hele­maal duidelijk – in 1907.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

0 Comments
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties