De taalterm van deze week, malapropisme, is een beetje verward. Dat is ook niet zo vreemd: als twee woorden erg op elkaar lijken, kan je ze door elkaar halen. Zeker als je probeert om indruk te maken.
Definitie
Een malapropisme is het gebruik van een onjuist woord in plaats van een ander woord dat er qua klank op lijkt, vaak met grappig effect. Meestal gaat het dan om “moeilijke” woorden die verkeerd begrepen of toegepast worden.
Voorbeelden
- Kunt u me de evaluatietheorie van Darwin uitleggen? [i.p.v. evolutietheorie]
- Dit is ons allerlaatste bod: wij kunnen echt geen conclusies meer doen. [i.p.v. concessies]
- Bent u wel eens seksueel geïmiteerd? [i.p.v. geïntimideerd]
Etymologie
Dit woord is vernoemd naar een personage in het toneelstuk The Rivals van Richard Sheridan uit 1775. Daarin verwisselt Mrs. Malaprop geregeld chique woorden die iets anders betekenen dan ze denkt. Haar naam is dan ook een taalgrapje uit het Frans:
- mal à propos (verkeerd, niet van toepassing)
Het was de dichter Lord Byron die in 1814 voor het eerst het woord malaprop gebruikte in de betekenis van “spraakfout”.
Weetje
Strikt genomen is een malapropisme een fout die iemand onbewust maakt. Maar je kunt er ook voor kiezen om zo’n fout expres te maken, als grap. Denk aan: U wordt zo geholpen. Nog één monumentje a.u.b.