De taalterm van deze week, allegorie, moet je niet al te letterlijk nemen. Hij heeft meestal goede bedoelingen, maar daarvoor moet je wel even doordenken. Eén ding is zeker: bij een allegorie schuilt er altijd meer achter dan je in eerste instantie denkt.
Definitie
Een allegorie is een verhaal of een onderdeel van een verhaal dat als beeldspraak gebruikt wordt om iets anders over te brengen.
Een allegorie is dus metaforisch en kan verwijzen een bepaald aspect van de werkelijkheid, maar ook naar een idee of een abstract begrip. Allegorieën zijn vaak moraliserend van aard: ze proberen je een wijze les te leren.
Voorbeelden
- Vrouwe Justitia met haar weegschaal is een allegorie voor de rechtvaardigheid en een evenwichtige rechtspraak.
- George Orwells boek ‘Animal Farm’, waarin dieren een boerderij overnemen en de varkens een dictatuur vestigen, is een allegorie voor het gevaar van totalitarisme.
- In de mythe van Oedipus is de splitsing in de weg, waar hij zonder het te weten zijn eigen vader vermoordt, een allegorie voor het maken van een (fatale) keuze.
Etymologie
Dit woord heeft een prachtige herkomst, van het Griekse allegoria, dat “figuurlijk taalgebruik” betekent:
- allos (anders, verschillend) + agoreuein (openlijk of in het openbaar spreken)
- agoreuein komt op zijn beurt weer van agora (marktplaats of plaats van samenkomst, van ageirein [bijeenbrengen])
In een alle-gorie spreek je dus (openlijk) op een andere manier over iets.
Weetje
Er zijn naast allegorieën nog meer manieren waarop je via een verhalende vorm van beeldspraak een boodschap overbrengt. Denk aan fabels, parabels, sprookjes en mythen.