Gedichtjes

Vorige week kwam ineens de kers­verse “pres­i­dent” van Europa, Her­man Van Rompuy, op een onverwachte manier in het nieuws. Het had niets te mak­en met poli­tiek,  staats­man­schap of inter­na­tionale ver­dra­gen. Neen, het bleek dat de heer Van Rompuy er een hob­by op na houdt. Hij schri­jft haiku’s.

Herman Van Rompuy, dichter
Her­man Van Rompuy, dichter

Dat doet hij daaren­boven met zoveel ent­hou­si­asme dat hij op 15 april een boek­je uit­gaf met een bloem­lez­ing uit zijn oeu­vre. Het kwam zelfs boven­dri­jven dat hij in de Engel­stal­ige pers inmid­dels de bij­naam Haiku Her­man heeft. Toe maar. Nou kun je van Van Rompuy vin­den wat je wilt, maar ik denk dat bij pre­mier Balke­nende het paniekzweet prompt van het gere­formeerde voorhoofd drup­pelt bij het idee dat hij een gedicht zou moeten schrijven.

En daarmee kom ik uit op de onver­mi­jdelijke vraag – wat was een haiku ook alweer? Menigeen zal nog uit zijn geheugen iets weten op te rake­len als: een haiku is een kort gedicht­je van drie regels. Een ander voegt daar miss­chien aan toe: en een haiku heeft alti­jd een bepaald aan­tal let­ter­grepen. Zeven­tien of zo.

Nou, dat klopt best aardig, maar ook weer niet hele­maal. Hoe zit het?

Verder lezen Gedicht­jes

AABBA

In het zuid­west­en van Ier­land liggen een graaf­schap en een stad die dezelfde naam dra­gen: Lim­er­ick. Dat is voor goed geïn­formeerde lez­ers miss­chien al genoeg om te weten wat de titel van dit stuk­je betekent, maar gun me de tijd om eerst even te kijken naar anapesten, amfi­brachen en jam­ben. Dat klinkt als een scheld­kanon­nade uit de mond van Kapitein Had­dock, maar dat is het niet.

Welkom in ons gedicht
Welkom in ons gedicht

Het zijn versvoeten, de bouw­ste­nen waarmee je metra maakt. Metrums, mag ook. Een metrum is een aan­duid­ing voor het ritme, de cadans van een verstekst.

Om maar met de laat­ste te begin­nen: een jambe is een versvoet die uit twee let­ter­grepen bestaat. De eerste kri­jgt geen klem­toon, de tweede wel. Dus: te-TUM. De vol­gende zin bestaat uit vijf jam­ben: De broer van Piet is lelijk en gemeen. Tel maar na. Voor de onbevrees­den onder ons: die voor­beeldzin is een jam­bis­che pen­tame­ter. Het voor­voegsel pen­ta- is Grieks voor “vijf”, net als in pen­ta­gon, vijfhoek. (Het gebouw van het Amerikaanse min­is­terie van Defen­sie is dan ook vijfhoekig.)

Verder lezen AABBA