Snap je ’m?

Het gebruik van metaforen is niet zon­der risico’s. Een metafoor of beeld­spraak is dan ook een kun­st­stuk­je van taal­ge­bruik. In het kort komt het erop neer dat je zegt wat je wilt zeggen door niet te zeggen wat je wilt zeggen.

Een voor­beeld. Je kunt over een col­le­ga zeggen dat hij “een echt werk­paard” is. Daarmee bedoel je niet dat de per­soon in kwest­ie een vier­voetig, een­ho­e­vig zoogdi­er is van het soort equ­us cabal­lus. Nee, je pakt bepaalde eigen­schap­pen van dat dier (kracht, trouw en doorzettingsver­mo­gen bijvoor­beeld) en plakt die via de metafoor op je collega.

Sticks and stones…

Maar degene die de metafoor ont­vangt, moet wel snap­pen welke eigen­schap­pen je wilt over­bren­gen en waar ze voor staan. Anders werkt de metafoor niet.

Nog een voor­beeld. Jaren gele­den las ik met medestu­den­ten deze zin, nota bene als voor­beeld van een metafoor: The chair­man plowed through the meet­ing. Wij begrepen alle­maal de beeld­spraak als vol­gt: het was een zware ver­gader­ing die de voorzit­ter slechts met moeite tot een goed einde bracht. Maar ver­vol­gens bleek uit de begelei­dende tekst dat de beoogde metafoor juist was: de voorzit­ter ging voort­varend te werk en raas­de door de ver­gader­ing heen. Heel iets anders!

Zo zie je dat het idee van “ploe­gen” twee con­cepten samen­brengt. Het is een ont­moet­ing van een sta­tis­che kracht (de aarde) en een dynamis­che kracht (de ploeg).

Verder lezen Snap je ’m?