In vorm blijven

Onlangs kwam ik een woord tegen dat ik nog nooit geho­ord had – en dat is alti­jd een genoe­gen. Het woord in kwest­ie was ook nog eens een heus juweelt­je: skeuo­morf.

Dat is er zo een waar­van je al op het eerste gezicht zegt: wát?! Vagelijk herken je deel twee wel uit woor­den als anamorf of het Engelse mor­ph­ing, maar het geheel bli­jft ondoor­gron­delijk. Ik zal je uit je lij­den verlossen.

Nepnaad
Nep­naad

Het Griekse skeu­os betekent “vat” of “gereed­schap”, en mor­phe betekent vorm. Een skeuo­morf is dan ook iets dat (deels) de vorm heeft van een bek­end, oud­er object, ter­wi­jl het dat object niet is. Een paar voor­beelden ver­duidelijken dat.

Nadat vrouwen ein­delijk kon­den geni­eten van het gemak van naad­loze panty’s, ver­zon­nen fab­rikan­ten weer panty’s met een nep­naad om dezelfde look te behouden. Een skeuo­morf. En om bij dames­mode te bli­jven: er zijn schoe­nen te koop met een gesp die geen enkele func­tie meer vervult. Die is er gewoon opge­naaid op de plaats waar schoe­nen vroeger echt een gesp had­den – nog een skeuo­morf. Ned­er­land staat vol met huizen die van buiten van bak­steen lijken te zijn, maar waar­van de echte (achterliggende) muren van beton zijn. Die bak­steen is er alleen voor de aan­blik – een skeuo­morf dus.

Al met al hebben skeuo­mor­fen dus iets met design te mak­en. Het zijn vor­mde­tails die ooit noodza­ke­lijk en func­tion­eel waren, maar die hun nut ver­loren hebben en alleen nog als opzettelijk esthetisch ele­ment voortbestaan. Toch zijn ze wel degelijk van belang: ze mak­en din­gen vertrouwd en herkenbaar.

Nepge­sp van Jim­my Choo

Ook bij het gebruik van sym­bol­en zie je een soort skeuo­mor­fen. Weet je het clax­on­sym­boolt­je op het stu­ur van je auto? Dat ziet eruit als een oud­er­wetse toeter, maar er zit hele­maal niet zo’n toeter in je auto! Het icoon voor het pro­gram­maat­je Instellin­gen op mijn iPhone toont raderen en tand­wie­len – die ner­gens in zo’n dig­i­taal appa­raat te vin­den zijn! En toch snap ik in bei­de gevallen zon­der enige moeite wat er bedoeld wordt.

Los van het feit dat skeuo­morf een mieters leuk woord is, zijn skeuo­mor­fen zelf heel veelzeggend. Ze mak­en duidelijk dat wij mensen hecht­en aan wat we ken­nen, dat we een nos­tal­giewaakvlam­met­je in ons bewustz­i­jn bran­dend houden om niet te ver­geten dat er een tijd was dat… nou ja, dat we din­gen zoals “mieters” zeiden.

Abonneer
Laat het weten als er
guest

0 Comments
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties