Ah, die Amerikanen. Wat je verder ook van ze denkt, ze weten in ieder geval hoe je van politiek spektakel maakt. Deze week, tijdens de Democratische Nationale Conventie waarop Hillary Clinton werd verkozen tot kandidaat voor haar partij bij de aankomende presidentsverkiezingen, zagen we eerst al de fenomenale speech van first lady Michelle Obama, waarna vicepresident Joe Biden en nog een schepje bovenop deed en ons trakteerde op een vurig betoog met als een van de hoogtepunten een prachtig woord dat je niet een-twee-drie in een politieke toespraak aan ziet komen: malarkey.
Trumpje pesten
Zo’n conventie van een grote partij in de aanloop naar een verkiezing is een zorgvuldig geregisseerde show. Over de rolverdeling tussen de verschillende sprekers is dan ook goed nagedacht. De een is heel genuanceerd en empathisch, de ander weer hard op de inhoud, etc. Aan Biden viel de eer (en het genoegen, vermoed ik) ten deel om de Republikeinse tegenstander Donald Trump hard aan te vallen.
Daarbij werkte hij zorgvuldig toe naar een regel waarin hij het beeld onderuithaalt van Trump als voorvechter van de belangen van de Amerikaanse middenklasse – een deel van het politieke discours dat de Republikeinen van oudsher juist graag naar zich toe trekken. Helemaal aan het eind van die aanloop sluit hij dan af met dat oh zo fraaie en onpolitieke woord.
His cynicism is unbounded. His lack of empathy and compassion can be summed up in a phrase I suspect he is most proud of having making famous: “You’re fired.” I mean really, I’m not joking. Think about that. Think about that. Think about everything you learned as a child. No matter where you were raised. How can there be pleasure in saying, “You’re fired?” He is trying to tell us he cares about the middle class… Give me a break. That is a bunch of malarkey!
Kijk hier hoe Biden het betoog op het podium neerzet:
Register
Het mooie is dat Biden eigenlijk bij “Give me a break” zijn punt al heeft gemaakt. Dat had ook de laatste zin van dit blok kunnen zijn. De toevoeging “That’s a bunch of malarkey!” dient dus geen ander doel dan voor de luisteraars de boodschap nog eens extra hard in te peperen.
Hij maakt slim gebruik van een overstap naar een ander taalregister. Een register is een stijl of niveau van taalgebruik dat past bij een bepaalde setting, zoals formeel of informeel, jargon of lekentaal. De plotselinge stilistische overgang naar malarkey legt zo nog eens extra de nadruk op de betekenis van dat woord.
Ter vergelijking: kijk maar hoe makkelijk je in de volgende twee zinnen het woord of de uitdrukking spot die uit een afwijkend register komt.
De scan toont een kwaadaardig gezwel met uitzaaiingen naar de lever en de longen, dus onze verwachting is dat deze patiënt binnen drie maanden het loodje zal leggen.
De spits was niet te stoppen en kopte de bal snoeihard in de hoek nadat de linksback een stomme fout van de verdediging percipieerde en een loepzuivere voorzet gaf.
Zoals je ziet pakt zo’n wisseling van register niet altijd gelukkig uit, dus je moet wel goed opletten of het gepast is.
Malarkey
En dan ten slotte nog even over dat woord. Malarkey.
Het komt ook voor in de spelling malarky en betekent “onzin” of “leugenachtige kletspraat”. Waar de term vandaan komt is niet bekend, maar het zou kunnen zijn dat het iets te maken heeft met de Ierse achternaam Malarkey of met het Griekse woord malakia, wat zachtheid betekent. Geen van beide etymologieën zijn overtuigend aangetoond.
Malarkey wordt vanaf de jaren 20 van de twintigste eeuw gebruikt in met name Amerikaans-Engels. Stop hem in een envelop en bewaar hem in je mentale achterzak, want zoals je ziet kan malarkey bij tijd en wijle nogal goed van pas komen.