In het Engels kun je voor “oersterke klussersplakband” zowel de term duck tape als duct tape tegenkomen. Dat scheelt slechts één letter, maar is er ook een onderscheid in betekenis? En als ze allebei kunnen, wat is dan wél het verschil? We leggen het haarfijn uit!
Waar hebben we het over?
Bepaalde woorden zijn onderling uitwisselbaar, maar hebben toch een iets verschillende herkomst – en soms ook een onverwachte internationale connectie.
Betekenis en gebruik
- Duct tape is een sterke, waterdichte soort plakband.
- Duck tape is vooral een merknaam voor een soort duct tape, maar wordt ook als generieke term gebruikt.
Formeel is duct tape dus de “meer correcte” term. (Het verschil tussen duct tape en duck tape is dan ongeveer zoals het verschil tussen bruisend mineraalwater en spa rood.) Maar in de praktijk komt het erop neer dat je beide termen kunt gebruiken: vandaag de dag zijn ze min of meer synoniem.
Dat was echter niet altijd zo – daarover straks meer!
Voorbeelden
- Pete sealed the leaky pipe with duct tape / duck tape until the plumber came.
- My daughter made a little wallet out of duct tape / duck tape at school.
Even opletten
De merknaam Duck Tape (met hoofdletters) is van vrij recente makelij: die wordt pas sinds 1980 actief gebruikt. Maar de productnaam duck tape is veel ouder, en gaat zelfs terug tot de Tweede Wereldoorlog.
In 1940 bedachten de slimme koppen bij Johnson & Johnson een nieuw soort extra sterkte plakband waarmee Amerikaanse soldaten alles zouden kunnen doen van het repareren van een gebroken ruit tot het dichten van wonden op het slagveld. Ze deden dit door een plaklaag toe te voegen aan een dichtgeweven soort katoenen textiel dat duck cloth of cotton duck heet. Door de geweven structuur van het doek was de plakband heel stevig, maar kon hij toch makkelijk afgescheurd worden – wat het product heel handig in gebruik maakte.
Na de oorlog kregen bouwvakkers door dat je met dit sterke plakband ook leidingen en goten in een gebouw bijeen kon houden en aan elkaar kon bevestigen. Zo’n leiding (bijvoorbeeld voor ventilatie of afvoer) heet in het Engels een duct, en zo veranderde de naam gaandeweg in duct tape.
Pas aan het eind van de jaren zeventig werd ducttape (zoals het nu in het Nederlands heet) als consumentenproduct breed in de markt gezet, en maakte de oudere term duck tape een comeback als geregistreerde merknaam – inclusief een schattig eendje in het logo. Inmiddels is Duck Tape ook heel populair bij hobbywinkels en is het beschikbaar in allerlei kleuren en patronen.
Weetje
Er is ook een onverwachte Nederlandstalige connectie in dit hele verhaal.
Denk nog even terug aan die stevige katoenen stof die de basis vormde voor “duck tape”. Die heet duck cloth of cotton duck, en staat ook bekend als duck canvas of simpelweg duck. Dat Engelse woord duck, in deze context, is een verbastering van het Nederlandse woord doek.
Zo zie je dat een rol ducttape dus eigenlijk van “doektape” – of, zo u wilt, “doekband” – is gemaakt!