Soms loop je onverwacht tegen een pareltje aan. Zoiets als “de prijs voor de vreemdste boektitel” – wie had gedacht dat die echt zou bestaan?
Maar zowaar: vanaf 1978 looft het Britse vakweekblad voor uitgevers, The Bookseller, jaarlijks een prijs uit voor het Engelstalige boek met de meest bizarre titel: de Diagram Prize for Oddest Book Title of the Year.
Het begon allemaal min of meer als grap op de boekenbeurs in Frankfurt in dat jaar. De prijs ging toen naar Proceedings of the Second International Workshop on Nude Mice. Een boek dat werkelijk gaat over medisch onderzoek met “naakte muizen” (dat zijn laboratoriummuizen die door een genetische mutatie een onvolwaardig immuunsysteem hebben).
Deze titel hintte echter al wel naar een trend: veel van de winnaars in de daaropvolgende jaren hadden titels die op de een of andere manier te maken hadden met taboeonderwerpen als seks, poep, etc. Bijvoorbeeld:
- Natural Bust Enlargement with Total Power: How to Increase the Other 90% of Your Mind to Increase the Size of Your Breasts (1985)
- Lesbian Sadomasochism Safety Manual (1990)
- The Big Book of Lesbian Horse Stories (2003)
- How to Poo on a Date (2013)
Shortlist
Vorig jaar won het boek Strangers Have the Best Candy, een reisverslag. En afgelopen week zijn de zeven nominaties bekendgemaakt voor de prijs voor dit jaar. Het zijn allemaal titels uit 2015:
- Behind the Binoculars: Interviews with Acclaimed Birdwatchers – een must-have voor vogelaars door Mark Avery en Keith Betton
- Reading the Liver: Papyrological Texts on Ancient Greek Extispicy – een wetenschappelijk boek van William Furley en Victor Gysembergh over hoe in het antieke Griekenland de organen van offerschapen werden gelezen
- Soviet Bus Stops – een overzichtsboek van Christopher Herwig over, ja ja, bushaltes in de voormalige Sovjetunie
- Too Naked for the Nazis – een biografie door Alan Stafford over een variétégroep in het midden van de 20e eeuw
- Paper Folding with Children – een knutselboek van Alice Hornecke waarbij geen kinderen gevouwen hoeven te worden
- Transvestite Vampire Biker Nuns from Outer Space: A Consideration of Cult Film – een boek voor cultfilmliefhebbers door Mark Kirwan-Hayhoe
- Reading from Behind: A Cultural History of the Anus – een onderzoek van Jonathan Allan dat je misschien beter niet op het toilet kunt lezen
Heb je een favoriet? Dan kan je direct je stem uitbrengen op deze site.
Extispex
Maar de ware parel in dit hele verhaal is voor taalliefhebbers toch wel het Engelse woord extispicy. Ik had daar nog nooit van gehoord; ik zou eerder denken aan divination of augury of fortune-telling.
Extispicy voert terug op het Latijn: een extispex was iemand die ingewanden las om de toekomst te voorspellen. Exta betekent ingewanden en -spex (van het werkwoord spectare, bekijken) betekent iemand die ziet; denk aan spektakel, schouwspel. En extispex was dus letterlijk een “ingewandenschouwer”. (Het synoniem haruspex staat nog steeds in de Dikke Van Dale.)
In het Nederlands kom voor extispicy je op divinatie, waarzeggerij of wichelarij. Ken jij nog meer woorden met een soortgelijke betekenis? Je hoeft geen schapenlever te lezen om te vermoeden dat er vast meer verwante begrippen zijn!
Update
Inmiddels is op 17 maart 2016 de winnaar bekendgemaakt: het boek Too Naked for the Nazis kreeg de meeste stemmen!