In het zuiden van Nederland ligt het fraaie Den Bosch. Of moet dat zijn: het fraaie ’s‑Hertogenbosch? En nu we het er toch over hebben: wie was die hertog eigenlijk, en welke van de twee namen is de “echte”? We zoeken het uit!
Waar hebben we het over?
Sommige geografische plaatsen hebben naast de officiële benaming ook een informele “bijnaam”, die veel mensen in het dagelijks gebruik verkiezen boven de wettige naam.
Betekenis en gebruik
- Den Bosch is een gangbare naam voor de stad ’s‑Hertogenbosch.
- ’s‑Hertogenbosch is de officiële naam van de hoofdstad van de Nederlandse provincie Noord-Brabant.
De benaming Den Bosch is de oudste van de twee, en is nog steeds de meest gangbare (zij het officieuze) benaming.
Toch is de wat chiquere naam ’s‑Hertogenbosch (waarin je de oorspronkelijke betekenis “het bos van de hertog” beter terugziet) vanaf 1996 officieel de enige juiste naam voor de stad. In overheidsdocumenten is het gebruik daarvan verplicht, maar voor de rest heb je het voor het kiezen.
Voorbeelden
- ’s‑Hertogenbosch is een van de oudste steden van Nederland: het kreeg al in 1184 stadsrechten.
- Die stadsrechten werden aan Den Bosch verleend door Godfried III van Leuven, die landgraaf van Brabant was en hertog van Neder-Lotharingen.
- De stad heeft zijn naam gegeven aan personen zoals Jeroen Bosch en aan snacks zoals de Bossche bol.
Even opletten
’s‑Hertogenbosch is zowel de naam van een fusiegemeente waartoe de woonplaatsen Rosmalen, Nuland en Vinkel behoren, als van de woonplaats ’s‑Hertogenbosch, die ook hoort bij deze gemeente. ’s‑Hertogenbosch is dus onderdeel van ’s‑Hertogenbosch.
Weetje
Zowel Den Bosch als ’s‑Hertogenbosch zijn toponiemen. Maar een verwante term als Bossche bol is weer een geoniem.
Tip!
Kijk voor een vergelijkbaar geval ook eens naar deze TaalTip: Den Haag vs. ’s‑Gravenhage.