De taalterm van deze week, synecdoche, vind dat het best een onsje minder mag zijn. Waarom zou je voor de hele mep gaan als je het ook kunt doen met een klein stukje daarvan?
Definitie
Een synecdoche is een stijlfiguur waarbij je naar iets verwijst door een deel ervan te benoemen.
De uitspraak van deze taalterm is misschien anders dan je in eerste instantie denkt: sie-NEK-do-gee.
Voorbeelden
- Tessa warmt nooit eten op in de magnetron. *
- We kunnen wel een extra paar handen gebruiken.
- Heeft die klootzak me nou alweer belazerd?
* De magnetron is maar één onderdeel van een magnetronoven.
Etymologie
De term synecdoche komt uit het Latijn, maar de bron is het Griekse synekdokhe (het een begrijpen met het ander; letterlijk: “het samen ontvangen”):
- syn (met) + ek (uit, zoals bij ex) + dekhesthai (ontvangen)
Weetje
Je kunt de synecdoche zien als een vorm van metonymie. Of het zijn op zijn minst soortgelijke stijlfiguren die óók verwant zijn aan de metafoor. Bij al deze taalverschijnselen is sprake van beeldspraak.
Oplettende lezers zullen misschien al gezien hebben dat dit recente taalverhaal ook al (deels) over de synecdoche gaat!